Aambeien

Tijdens de zwangerschap zorgt de aanmaak van progesteron voor een verslappend effect op de vaatwanden, waarna verhoogde druk in de vaten kan ontstaan. Bij obstipatie, een verstopping van je darmen, kan ontlasting soms moeilijk loskomen. In deze tijd werken je darmen ook langzamer, waardoor je wat minder vaak ontlasting hebt. Daarnaast kan het groter worden van je baarmoeder je darmen wegduwen, waardoor er opnieuw kans is op obstipatie.

Tips

Ons advies is dat je niet veel perst wanneer je op het toilet zit voor een grote boodschap. Je kunt daarnaast ook liever naspoelen met koud water in plaats van warm water of even douchen. Een koud kompres of een ingevroren tampon tussen je billen doet soms ook wonderen! En mocht dit niet lukken, kun je altijd nog een zalf gebruiken.

Afscheiding

Door verhoogde doorbloeding van klieren in vagina en de cervix kun je meer afscheiding krijgen. Dit is doorgaans reukloos en `waterig` dik. Bij een vaginale infectie of SOA kun je ook last krijgen van meer afscheiding. Door oestrogeenproductie kan Candida albicans een schimmelinfectie veroorzaken, dus het is verstandig om je afscheiding in de gaten te houden.

Tips

Dit is heel normaal als je zwanger bent (en geen vaginale infectie of SOA hebt), dus hier is even niks aan te doen. Wel kun je even geen inlegkruisjes gebruiken, omdat dit soms voor nog meer afscheiding kan zorgen.

Bandenpijn

Bandenpijn wordt veroorzaakt door de spanning die komt te staan op de ‘banden’ die je baarmoeder op zijn plek houden. Je voelt dit als een scherpe pijn in de onderbuik of aan de zijkanten van je baarmoeder, die door kan trekken naar het schaambot en tot in de vagina.

Tips

Let op een goede houding; sta rechtop zonder holle rug en span je buikspieren goed aan.
Als je pijn hebt, ga dan even liggen en hou eventueel iets warms zoals een kruik tegen je buik. Je kunt je buik ook ondersteunen door het dragen van
een buikband voor zwangerschap als je regelmatig bandenpijn hebt.

Houden de klachten toch aan, maak dan een afspraak bij de fysiotherapeut.

Bekkeninstabiliteit, pijn in botten

Veel vrouwen krijgen tijdens de zwangerschap last van bekkeninstabiliteit en/of pijn in botten. De oorzaak hiervan kan liggen in het hebben van een slechte houding, soms in combinatie met overgewicht, of door verweking van de ligamenten. Dit zorgt voor een grotere beweeglijkheid van de gewrichten door hormonen.

Bekkeninstabiliteit kan pijnlijk zijn en je kunt een moe en beurs gevoel krijgen bij of rondom het schaambeen, de vagina, de heupen of laag in de rug. Soms wordt dit omschreven als een blauwe-plek-gevoel of  ‘startpijn’ bij het begin van een handeling of beweging. Onverwachte bewegingen kunnen erg pijnlijk zijn, net als traplopen, bukken, optillen van de benen, omdraaien in bed, in en uit bed stappen en andere bewegingen.

Tips

Zorg voor een goede conditie voor en tijdens de zwangerschap. Hoe sterker je spieren rondom het bekken zijn hoe beter je het bekken kunt steunen.
Wissel veel van houding. Lang zitten is belastend voor lage rug en bekken en kan klachten geven, bewegen op een goede manier is erg belangrijk. Veel vrouwen hebben baat bij lopen, vaak verdwijnen de klachten bij wandelen. Probeer tijdens je zwangerschap niet tillen en mocht je er niet uitkomen, vraag dan advies bij de fysiotherapeut.

Extra tips

Heb je een administratief beroep, dan kan het goed zijn elk half uur even van je werkplek weg te lopen; een paar minuten rondlopen kan al voldoende zijn.

Thuiswerken? Je bureaustoel goed instellen doet ook wonderen; de zitting iets voorover laten hellen met een goede steun in de onderrug.

Bloedend tandvlees

Door toegenomen doorbloeding en zachter worden van tandvlees kan dit vaker gaan bloeden.

Tips

Gebruik enkel een zachte tandenborstel, en blijf goed en vaak poetsen. Evt. (vaker) mondhygiëniste bezoeken tijdens de zwangerschap, want je gebit krijgt het nu even extra te verduren.

Pijnlijke borsten

Door verhoogde doorbloeding van het borstweefsel en toename in klierweefsel (door oestrogenen) kunnen je borsten erg gevoelig worden en pijnlijk zijn. Daarnaast houd je tijdens je zwangerschap vocht vast.

Tip

Zorg ten allen tijde voor een goede stevige BH, zodat dit ongemak zoveel mogelijk verminderd wordt.

Brandend maagzuur

Door progesteron verslapping van de sluitspier van de maag en fysieke veranderingen kan maagzuur makkelijker terug lopen. Naarmate de zwangerschap vordert kan de druk van de baarmoeder op de maag ook voor brandend maagzuur zorgen. Meestal heb je hier ’s avonds en ’s nachts last van en kan dit voelen als een pijnlijke irritatie achter borstbeen. En soms is het pijnlijk midden op de rug of tussen de schouderbladen.

Tips

Probeer zoveel mogelijk rechtop te zitten als je last hebt van brandend maagzuur, want dit zorgt voor ruimte in buikholte. Het kan helpen om het hoofdeinde van bed iets omhoog te tillen en daarnaast sterk gekruid of vet eten vermijden. Ook koolzuurhoudende dranken, koffie, alcohol en sigaretten kun je tijdens de zwangerschap het beste mijden. Soms werkt het als je in kleine porties eet en niet meteen gaat liggen na het eten. Je kunt dan bijvoorbeeld je maaltijd opdelen in een stukje brood, vla, yoghurt, kwark. Rennies en Antagel kunnen tijdens je zwangerschap geen kwaad, dus die mag je slikken. Vermijd wel melkproducten, want daardoor maak je juist weer meer zuur aan.

Zwangerschapsmasker (Chloasma gravidarum)

Sommige vrouwen krijgen tijdens hun zwangerschap last van een zwangerschapsmasker. De oorzaak hiervan is verhoogde aanmaak van Melanocyten Stimulerend Hormoon (MSH). Hierdoor ontstaan er meer melanocyten, waardoor je sneller bruin kunt worden. Sproeten en pigmentvlekken worden donkerder.

Tip

Vermijd rechtstreeks zonlicht en bescherm jezelf altijd met zonnebrand als je de zon in gaat. Daarnaast kun je gebruik maken van een parasol of hoed en is het verstandig om zonnebankgebruik te beperken of even helemaal niet te doen.

Duizeligheid

Door zo nu en dan onvoldoende veneuze terugstroom of een te lage bloeddruk of Hb kun je last krijgen van duizeligheid. Andere oorzaken kunnen zijn; hyperventilatie of Vena Cava Syndroom, waarbij de vena cava inferior dicht wordt gedrukt door de baarmoeder wanneer je gaat liggen. Hierdoor stroomt er te weinig bloed in de linker harthelft en ontstaat duizeligheid, bleekheid en lage bloeddruk.

Tips

Pas op met plotseling opstaan, rustig opstaan is veel beter. Bij Vena Cava syndroom: (eerst) even op je (linker)zij gaan liggen, voordat je opstaat.

Dikke enkels (Oedeem)

Eén van de meest voorkomende kwalen tijdens zwangerschap is wellicht het ervaren van dikke enkels. Dit merk je al gauw wanneer je ineens je schoenen niet meer goed dicht of aan krijgt. De oorzaak is druk, mechanische en hemodynamische druk, ofwel door vochtuittreding of bloedophoping.

Tips

Het kan helpen om de benen te masseren of ze omhoog te houden. Daarnaast kun je gaan wandelen of fietsen. Soms helpt een koude douche (of wisselbad) en/of steunkousen.

Haargroei

Door oestrogenen groeien de haren sneller en door androgenen neemt de haarfollikel in omvang toe. Tijdens de zwangerschap is de haaruitval verminderd, maar de eerste maanden post partum vallen de haren extra uit.

Tip

Merk je extra haargroei op je buik of gezicht, scheer ze niet! Deze haren zullen vanzelf weer uitvallen, scheren bevordert de haargroei nog meer en dan ben je uiteindelijk nog verder van huis.

Harde buiken

De zogenaamde ‘harde buiken’ ontstaan doordat de spieren van de baarmoeder zich samentrekken. Dit voelt onprettig, maar doet geen pijn. Harde buiken kunnen al vroeg in de zwangerschap ontstaan. Het verschijnsel is niet schadelijk voor de baby of voor jou.

Tips 

Sommige vrouwen krijgen hier vaker last van, omdat ze iets te druk bezig zijn. In dat geval kan het rustiger aan doen al helpen. Daarnaast kun je de ademhalingsoefeningen, die je op zwangerschapscursus hebt geleerd, toepassen of even lekker gaan liggen met een warme kruik tegen je buik. Ook kan een douche of bad even verlichting geven.

Wel even opletten als..

• je meerdere keren per uur harde buiken hebt (6 tot 7x) en..

• je nog niet zover bent dat je mag gaan bevallen en..

• de klachten niet verminderen als je je ontspant (een uurtje gaat liggen met een warme kruik of na een bad of douche);

• en/of je harde buiken pijn gaan doen.

In dat geval adviseren wij je om contact op te nemen met je verloskundige of gynaecoloog.

Hartkloppingen

Bij geringe inspanning of rustig zitten kun je tijdens je zwangerschap hartkloppingen krijgen. Dit komt door toename van circulerend volume en toename in hart-minuut-volume.

Tip

Wij adviseren om even rustig te gaan zitten en op je adem te letten. Als het goed is zullen de hartkloppingen vanzelf weer wegtrekken.

Hoofdpijn

Hoofdpijn tijdens de zwangerschap kan door een aantal zaken veroorzaakt worden, zoals spanning, psychische oorzaken, meer druk op wervelkolom, houdingsspanning, veranderde hormoonspiegels, hoge bloeddruk, lage bloeddruk, lage bloedsuikers, laag Hb.

Mocht de hoofdpijn lang aanhouden, kun je last hebben van een hoge bloeddruk. In dat geval is het verstandig om even contact op te nemen met je verloskundige. Ook als je merkt dat je hoofdpijn gepaard gaat met andere klachten zoals tintelende vingers, duizeligheid, sterretjes zien, misselijkheid, minder leven.

Tips

Een hoofdmassage kan wonderen doen. Daarnaast adviseren we een lekker warm bad of warme kompressen, het volgen van ontspanningscursussen of toepassen wat je hierin hebt geleerd en de ouderwetse oplossing: een paracetamol.

Incontinentie

De baarmoeder groeit, waardoor de druk op je blaas steeds groter wordt. Dit zorgt ervoor dat je vaker moet plassen en kan ongewenst urineverlies veroorzaken. Deze klachten kan je bespreken met je verloskundige of gynaecoloog. Soms is het verstandig om naar een bekkenbodemfysiotherapeut te gaan. Die leert je oefeningen om de spieren van je bekkenbodem te trainen zodat je de urine beter op kan houden. In sommige gevallen kan het ook een teken zijn van een blaasontsteking. Soms gaat dit samen met meer last van harde buiken en/of kleine beetjes plassen. Het branderige gevoel tijdens het plassen bij een blaasontsteking ontbreekt meestal als je zwanger bent.

Zwangerschapsjeuk

Deze zogenaamde ‘zwangerschapsjeuk’ kan ontstaan door een toename van de hormonen oestrogeen en progesteron.

Jeuk kan op elk moment in de zwangerschap ontstaan, maar meestal ontstaat het in de laatste 3 maanden van de zwangerschap. Ook de lever werkt onder invloed van de veranderende hormonen minder goed. Hierdoor komen ‘galzure zouten’ in de bloedbaan. Dit kan jeuk veroorzaken.

Tips

Het helpt om genoeg water te drinken, minimaal 2 liter per dag en geen koffie, thee of alcohol te nuttigen. Gebruik ook geen tabak en cacao-houdende producten. Het is in deze tijd goed om het gebruik van suiker, zout en vet in je dieet te beperken. Wij adviseren daarnaast om katoenen kleding te dragen en deze te wassen met een PH-neutraal wasmiddel.

Als de mogelijke behandelingen niet aanslaan, kan afhankelijk van hoe ver de zwangerschap gevorderd is en het gehalte galzure zouten in het bloed, besloten worden om de bevalling in te leiden.

Kortademigheid, hyperventilatie

Je kunt soms (fysiologische) hyperventilatie en kortademigheid ervaren. Een reden hiervan kan de toenemende gevoeligheid van het ademcentrum bij lage pCO2 zijn.

Tip

Het enige dat hiertegen helpt is rust nemen, gaan zitten en blijven doorademen. De hyperventilatie zal uiteindelijk wegtrekken.

Misselijkheid

Door hormonale veranderingen en de snelle stijging van hCG en oestrogenen is er tijdens je zwangerschap een grote kans op misselijkheid. Zo groot zelfs dat 70-85% van alle zwangere vrouwen hier last van heeft en bij de helft hiervan leidt het tot braken, vooral in de ochtend.

Deze misselijkheid begint gewoonlijk rond 6 weken zwangerschap en is het sterkst bij 8 à 9 weken. Gelukkig verdwijnt de misselijkheid bij de meeste vrouwen na ongeveer 14 weken.

Tips

Probeer regelmatig lichte, kleine maaltijden te nuttigen en licht te ontbijten. Daarna rustig opstaan en gedurende de dag een lege maag te vermijden. Voor veel vrouwen is het goed om in deze periode sterk gekruid of vet voedsel te vermijden. Indien dit niet helpt, kan de huisarts Emesafene voorschrijven.

Wees niet ongerust dat de baby er last van heeft, het is vooral vervelend voor jezelf in deze tijd van verandering en kwalen. Moet je erg vaak en veel overgeven, neem dan contact op met je verloskundige of gynaecoloog.

Verminderde of toegenomen seksuele gevoelens

Een veelvoorkomende ‘kwaal’ tijdens zwangerschap is voor vrouwen een veranderende zin in seks. In het algemeen kun je stellen dat:
0-16 wkn: vrouwen vaak minder zin hebben door moeheid en lusteloosheid, maar soms ook door angst voor beschadiging van de baby.
16-32 wkn: vrouwen vaak meer zin door betere doorbloeding van geslachtsorganen.
34-40 wkn: Er veel fysieke problemen zijn, soms pijn en wisselende zin van partner, waardoor er soms minder zin is.

Heb je last van bloedverlies, gebroken vliezen, een vergevorderde ontsluiting of een voorliggende placenta? Dan wordt geslachtsgemeenschap in het geheel afgeraden.

Snurken

Door verhoogde doorbloeding kunnen je slijmvliezen opzwellen, wat snurken veroorzaakt.

Tips

Wij adviseren een zijligging tijdens het slapen en het gebruiken van een
fysiologische zoutoplossing. En misschien oordopjes voor je partner..

Slecht slapen

Slecht slapen tijdens de zwangerschap kan onder andere komen door psychische oorzaken, houdingsproblemen, snurken, vaak plassen, bewegingen van het kind, beenkrampen en ga zo maar door.

Tips

Neem lekker een warm bad of douche voor het slapengaan, maak een avondwandeling, drink een kopje warme melk en zorg voor lekker veel kussens in bed voor lekkere houding. Kortom, maak het gezellig en knus thuis! Ook kan het helpen om te praten over angsten of ongerustheden met je partner, familie of vrienden.

Spierkrampen (Restless Legs)

Tijdens je zwangerschap kun je last krijgen van spierkrampen, bijvoorbeeld nachtelijke kuitkrampen. De oorzaak hiervan is waarschijnlijk gelegen in
verminderde doorbloeding van de benen.

Tips

Probeer de spier op te rekken/strekken, je benen of voeten te masseren (of je partner te vragen om dit voor je te doen). Dit ritueel kan ook lekker en rustgevend zijn voor het slapengaan.

Tintelende vingers (carpaletunnelsyndroom)

Door vochtophoping of bij een hoge bloeddruk kunnen zenuwen worden afgekneld. Dit kan zorgen voor ongevoeligheid of tinteling in handen of vingers.

Tips

Probeer je armen en handen omhoog te houden en te bewegen, evt. spalken (door een polsbeschermer te dragen). Er is helaas geen behandeling die de klachten volledig doen verdwijnen, maar wees gerust, want na je zwangerschap gaan deze klachten vanzelf voorbij.

Varices (spataderen)

Spataderen zijn ontsierende blauwe, kronkelende verdikte aderen die kunnen ontstaan op je benen maar ook op de schaamlippen. Spataderen kunnen pijnlijke en opgezette benen veroorzaken. Tijdens de zwangerschap ontstaan ze door het hormoon progesteron, dat ervoor zorgt dat de wanden van de bloedvaten slapper worden. Hierdoor werken de klepjes in de aderen ook minder goed, zodat het bloed minder goed terugstroomt naar het hart. De groter wordende baarmoeder en de grotere hoeveelheid bloed om rond te pompen tijdens de zwangerschap veroorzaken ook meer druk op de bloedvaten.

Tips

Bij spataderen kan je je benen regelmatig even omhoog leggen, zodat het bloed beter terug kan stromen. Wisseldouches (afwisselend koud en warm water) en beweging stimuleren de doorbloeding. Een washandje met ijsblokjes op je been verzacht de pijn.

Ook steunkousen kunnen helpen als je last hebt van spataderen. Deze moet je aanvragen via de huisarts. Steunkousen worden op maat gemaakt. Je maat verandert tijdens je zwangerschap wel steeds. Een strakke dikke panty (met een hoog deniergehalte) volstaat vaak ook.
Spataderen verdwijnen meestal, maar niet altijd, na de bevalling.

Voorkomen is beter dan genezen, dus probeer je hieraan te houden:

• lig niet te lang in een warm bad;

• vermijd warmtebronnen op je benen (kruik, elektrische deken);

• Daarom raden we zonnebaden en saunabezoek ook af;

• draag geen knellende kousen of sokken;

• vermijd langdurig staan en stilzitten;

• zit niet met je benen over elkaar;

• beweeg voldoende; wandel of doe gymnastiekoefeningen;

• slaap met je benen iets omhoog (kussen onder de benen), zodat het bloed makkelijker naar het hart kan terugstromen;

Zweten

Door verhoogde doorbloeding van de zweetklieren is er een verhoogde afscheiding. Vooral ’s nachts kun je hier last van krijgen, omdat dan de rest van de stofwisseling stilligt.

Tips

Draag vooral katoenen kleding en wissel dit vaak, zodat je je zo fris als mogelijk kunt voelen.